Dünya üzerindeki dillerin ortaklığını savunan tezler yeni değil. Bunların en ünlüsü bilindiği üzere Noam Chomsky'nin evrensel dilbilgisi kuramı. Kurama göre, bütün dillerde ortak birtakım kurallar bulunuyor, dolayısıyla evrensel dilbilgisi bütün özel dilbilgilerinin uyması gereken bir şema sağlıyor. Chomsky, insanın dil öğrenebilme melekesini bu kuramla açıklıyor.

Chomsky’nin bugün dahi tartışılan kuramını doğrulayacak nitelikte bir makale ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nin haftalık dergisi PNAS’ın son sayısında yayımlandı. Makaleye göre pek çok dilde birbiriyle ilgili kavramlar sözdizimsel olarak olabildiğince yakın kullanıyor. Çünkü insan beyni cümle içinde birbiriyle ilgili kelimeler yan yana olduğunda aralarındaki bağlantıyı daha kolay kuruyor ve böylece cümleyi anlamak kolaylaşıyor.

37 farklı dil incelendi

MIT’den Richard Futrell, Kyle Mahowald ve Edward Gibson ise bu tekniğin tüm dillerde var olup olmadığını araştırdı. 37 farklı dili inceleyerek birbiriyle bağlantılı kelimelerin cümle içinde birbirine yakın kullanıldığını kanıtladılar. Bu teknik özellikle uzun cümlelerde geçerli, böylece zihnimiz kelimeler arasındaki bağlantıyı çok daha kolay kuruyor. 

Edinburgh Üniversitesi’nden Jennifer Culbertson, Ars Technica’ya yaptığı açıklamada bu araştırmanın dünya dillerinde sözdizimini nasıl oluştuğuna dair çok önemli kanıtlar sunduğunu söyledi. Araştırmada 37 farklı dilden yararlanılmış olmasına rağmen pek çok dil ailesinden yalnızca birkaçı yansıtılmış. Örneğin Almanca ve Japonca (Türkçe, Japoncayla aynı dil ailesine mensup) İngilizceye oranla çok daha serbest bir sözdizimine sahip. Dolayısıyla evrensel dil tezini doğrulamak için çok daha fazla kanıta ihtiyacımız var.

Bunun yanında evrensel dil iddiasına karşı çıkan diğer araştırmacılara göre, kurduğumuz cümlelerden çıkardığımız seslere kadar her dilin birbirinden tamamen farklı yapıları var. Yapılan son araştırmaysa evrensel dil savından çok insan beyninin şaşırtıcı yeteneklerinden bir yenisini kanıtlar nitelikte.

(Ars Technica)